ธนาคารฮ่องกง (HSBC) ร่วมกับสำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหาคร เข้า ปรับปรุงอาคารสำนักงานเก่า ในสวนกีฬารามอินทรา ให้กลายเป็น “ ศูนย์การเรียนรู้สิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิตคนเมือง ” โดยได้คุณณุสุระ ปัทมดิลก จาก สัทธา อาร์คิเทค รับหน้าที่เป็นสถาปนิกผู้เปลี่ยนโฉมซากอาคารเดิมให้เป็นอาคารสาธารณะเพื่อชุมชน โดยเขาให้คำนิยามไว้ว่าเป็น “กระท่อมแห่งความรู้ ของคนที่จะเข้ามาเรียนรู้เรื่องพื้นที่สีเขียว”
ก่อนการเข้า ปรับปรุงอาคารสำนักงานเก่า เดิมทีอาคารแห่งนี้เป็นสำนักงานดูแลพื้นที่ทิ้งขยะ ก่อนที่พื้นที่จะถูกปรับปรุงให้เป็นสวนสาธารณะอย่างในปัจจุบัน ลักษณะอาคารเป็นอาคารปูน 2 ชั้นหลังคาจั่ว ภายในเป็นโถงโล่งแต่กั้นห้องด้วยผนังเบา โดยมีครีบบังแดดคอนกรีตยื่นออกไปพร้อมระเบียงตามรูปแบบอาคารราชการ สถาปนิกเข้าปรับปรุงพื้นที่ใช้งานใหม่ ด้วยการรื้อหลังคา รื้อผนังภายใน ทุบครีบทิ้ง คงเหลือไว้แต่โครงสร้างหลัก ๆ อย่างเสา คาน บันได ห้องน้ำ และผนังภายนอก ก่อนจะออกมาเป็นอาคารรูปลักษณ์ทันสมัย ให้ความรู้สึกที่เข้าถึงง่ายและน่าใช้งาน ดังที่เขากล่าวไว้ว่า
“เรานำเสนอให้อาคารเป็นที่พักสำหรับคนที่เข้ามาเล่นกีฬาหรือพักผ่อนในสวน เพราะแต่ก่อนแทบจะไม่มีพื้นที่ให้นั่งพักผ่อน เหนื่อยก็นั่งพักแถวลานโล่งหรือใต้ร่มไม้ โดยเราได้นำเสนอให้ออกแบบอาคารเป็นเหมือนกระท่อม สามารถเข้ามาทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้หลากหลาย”
กิจกรรมที่หลากหลายดังกล่าวนั้น สะท้อนในผังการใช้งานที่ถูกเปลี่ยนใหม่ให้ทั้งอาคารกลายเป็นโถงโล่ง โดยชั้น 1 ทำหน้าที่เป็นโถงต้อนรับ พร้อมกับมีที่นั่งพักผ่อน รวมถึงใช้เป็นพื้นที่จัดกิจกรรมเวิร์คชอปต่าง ๆ ของชุมชน ในขณะที่ชั้น 2 จัดให้เป็นห้องสมุดขนาดย่อม แบ่งโซนพื้นที่ใช้งานด้วยการจัดวางโต๊ะอ่านหนังสือและชั้นวางหนังสืออย่างเป็นสัดส่วน
เอกลักษณ์ที่เห็นได้ชัดเจนอีกอย่างของที่นี่ คือการเลือกใช้สัจวัสดุ ไม่ว่าจะเป็นอิฐ เหล็ก และไม้ ก็เพื่อให้ตัวอาคารและพื้นที่ใช้งานภายในดูรีแล็กซ์ เข้ากับความเป็นธรรมชาติของสวนสาธารณะ มากกว่าอาคารรูปแบบเดิม
“เหตุผลที่เราเลือกกรุผิวอาคารด้านนอกด้วยอิฐ เพราะอิฐเป็นวัสดุที่มีเอกลักษณ์ในตัว ไม่ต้องปรุงแต่งอะไรมาก เป็นวัสดุที่ทุกคนจับต้องได้ ไม่เคอะเขินที่จะเข้ามาใช้งาน”
นอกจากนั้นองค์ประกอบที่โดดเด่นที่สุดอีกอย่างของอาคาร เห็นจะเป็นฟาซาดหนามโปร่งบางนับพันชิ้นสีขาวที่พร้อมจะพุ่งไปข้างหน้า ยามเมื่อถูกแรงลมพัดผ่าน ซึ่งให้ประโยชน์ทั้งการช่วยกรองแสง และเอื้อให้ลมพัดเข้าสู่ตัวอาคารได้อย่างเย็นสบายปลอดโปร่ง สะท้อนแนวคิดดังที่สถาปนิกได้กล่าวไว้ว่า
“ที่นี่เป็นเหมือนสมุดบันทึกธรรมชาติ ผมอยากจะจับรูปธรรมของธรรมชาติให้ปรากฏในงานออกแบบ ฟาซาดที่ขยับได้จะทำให้เห็นรูปร่างของลมที่เรามองไม่เห็น แต่รับรู้ได้ถึงความเย็นสบาย เป็นการอุปมาอุปมัยที่ทำให้คนได้เรียนรู้รูปแบบและ ตัวตนของธรรมชาติที่มีอยู่จริง”
…อ่านบทความฉบับเต็ม ใน Room Bookazine
ฉบับเดือนพฤษภาคม – มิถุนายน 2561
วางแผงแล้ววันนี้ทั่วประเทศ…
เรื่อง: กรกฎา
ภาพ: ศุภกร
เจ้าของ: ธนาคารฮ่องกง ประเทศไทย (HSBC Thailand)
ออกแบบ: บริษัท สัทธา อาร์คิเทค จำกัด โทร. 08-9770-1843
อ่านต่อ
