ความท้าทายของที่นี่คือการนำแนวคิดการศึกษาของ โรงเรียน แปลงออกมาในรูปแบบของงานสถาปัตยกรรมได้อย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งมีทั้งความโดดเด่น เปิดโล่ง ผนังโค้งดูลื่นไหล สี และวัสดุทำมาจากธรรมชาติ
จุดเริ่มต้นเกิดจากความต้องการให้ โรงเรียน แห่งนี้เป็นหนึ่งเดียวกับพื้นที่ ดูกลมกลืนไปกับพื้นที่ป่ารอบ ๆ ให้มากที่สุด สถาปนิกจึงเลือกออกแบบอาคารเรียนเป็นแนวยาว ขนานไปกับชายหาด และรูปแบบภูมิสัณฐานของที่ตั้ง ตัวอาคารแยกออกเป็นก้อน ๆ เพื่อแบ่งการใช้งานตามระดับของชั้นเรียน ซึ่งมีความต้องการพื้นที่ใช้งานที่ต่างกัน
อาคารหลักใช้เป็นห้องเรียนหลัก ห้องน้ำ ห้องครัว และพื้นที่รับประทานอาหาร ขนาบไว้ด้วยห้องแสดงศิลปะ ที่จอดรถ และห้องของเด็กชั้นเตรียมอนุบาล ซึ่งเเบ่งให้อยู่ด้านละฝั่ง
ส่วนของชั้นเตรียมอนุบาลนั้น ตามหลักสูตรมุ่งเน้นให้เด็ก ๆ ได้ทำกิจกรรมที่กระตุ้นการเรียนรู้ ดังนั้นรูปแบบของสถาปัตยกรรมจึงเน้นใช้วัสดุธรรมชาติ เพื่อช่วยสร้างแรงบันดาลใจผ่านความรู้สึก
แผนผังของอาคารประกอบด้วยส่วนที่มีรูปทรงแบบก้นหอย ซึ่งเป็นพื้นที่เปิดโล่งในส่วนของทางเข้า แล้วค่อย ๆ ปิดทีละนิดตามเส้นทางที่คดเคี้ยว จนกระทั่งถึงห้องเรียนรวมที่เด็ก ๆ จะทำกิจกรรมร่วมกัน หลังคาของอาคารส่วนก้นหอยนี้ ทำขึ้นจากโครงสร้างไม้ไผ่ให้มีลักษณะคล้ายกระโจม แล้วมุงด้วยหญ้าแห้งเป็นชั้น ๆ แทนการมุงกระเบื้อง ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านทางภาคใต้ของคอสตาริกา
โดยส่วนของโครงสร้างหลังคาได้เว้นช่องตรงกลาง แต่มีหลังคาเล็ก ๆ แบบโปร่งแสงคลุมอีกชั้น เพื่อให้แสงอาทิตย์สามารถสาดส่องเข้ามายังพื้นที่ภายในได้ ให้เด็ก ๆ ได้สัมผัสกับแสงแดดและรู้สึกใกล้ชิดธรรมชาติมากยิ่งขึ้น
เเละสำหรับเด็กประถมทั้ง 6 ระดับ ซึ่งมีสมาธิในการเรียนมากขึ้นเเล้วนั้น รูปแบบของห้องเรียนได้แบ่งแยกห้องตามระดับชั้น โดยเน้นออกแบบโครงสร้างของอาคารส่วนนี้ให้เหลือเศษวัสดุน้อยที่สุด
โครงสร้างหลักของอาคารใช้รูปแบบของช่วงเสา แล้วกั้นผนังแบ่งเป็นห้อง ๆ เว้นช่องว่างระหว่างผนังกับหลังคา เพื่อให้อากาศสามารถระบายความร้อนออกไปได้ และช่วยพัดพาลมธรรมชาติให้เข้ามาภายในห้อง บรรยากาศจึงเย็นสบาย จนเเทบไม่ต้องติดเครื่องปรับอากาศ
ในแง่ของการใช้วัสดุ สถาปนิกเลือกใช้โครงสร้างเหล็กในส่วนของเสา เพื่อความแข็งแรง คงทน และใช้ไม้ที่รักษาเนื้อไม้ด้วยน้ำมันธรรมชาติ ขณะที่หลังคาจากหญ้าก็เป็นวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมจนเกินไป
สมกับที่โรงเรียนแห่งนี้มีชื่อในภาษาพื้นถิ่นว่า “Casa de lasEstrellas” หรือแปลว่า “บ้านแห่งดาว” เสมือนเป็นบ้านกลางป่าที่รายล้อมไปด้วยธรรมชาติ สายลม เเละเสียงคลื่นจากทะเล ให้เด็ก ๆ สามารถเรียนรู้ วิ่งเล่น ได้อย่างสมวัย
ออกแบบ: SalagnacArquitectos (www.salagnacarquitectos.com)
ภาพ: Andrés GarcíaLachner (www.garcialachner.com)
เรียบเรียง: BRL
โรงเรียนบ้านหนองบัว ห้องเรียนพอดีพอดี จาก
JUNSEKINO ARCHITECT AND DESIGN
