โบสถ์ไม้โมเดิร์น หรือคริสตจักร OIKUMENE แห่งนี้ ถูกสร้างขึ้นอย่างกะทันหันเพื่อรองรับคริสตศาสนิกชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เกาะกาลิมันตัน หรือเกาะบอร์เนียว ประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งส่วนใหญ่เป็นคนงานในไร่และมีบ้านเรือนข้างเคียง โดยโครงการนี้เป็นหนึ่งในงาน CSR ของบริษัท PT. KMS ที่ทำงานเกี่ยวกับการเกษตร
แนวทางการออกแบบ โบสถ์ไม้โมเดิร์น แห่งนี้เริ่มต้นมาจากความต้องการสร้างอาคารโดยใช้วัสดุเพียงชนิดเดียวเท่านั้น และ “ไม้” คือคำตอบของวัสดุหลักดังกล่าว เนื่องจากเป็นวัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น โดยส่วนใหญ่เป็นไม้ Bengkirai, Kapur และ Meranti ซึ่งเป็นเศษไม้ที่เหลือจากโรงงานอุตสาหกรรม เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ส่วนฟาซาดอาคารเลือกใช้ไม้ Rimba และใช้ไม้ Meranti ในการตกแต่งภายใน
โดยแนวคิดนี้ได้แรงบันดาลใจมาจาก Rumah Betang บ้านแบบดั้งเดิมที่มีลักษณะเป็นอาคารแนวยาวที่ใช้วัสดุท้องถิ่นมาก่อสร้าง และในเชิงปรัชญาโบสถ์นี้ออกแบบเพื่อสะท้อนให้เห็นว่า พระเจ้าช่วยมวลมนุษย์ให้หลุดพ้นจากบาปได้อย่างไร ผ่านงานสถาปัตยกรรมนี้ ด้วยการออกแบบหลังคาให้มีความลาดเอียงที่ถูกค้ำจุนไว้ด้วยผนังของโบสถ์
การตกแต่งภายในคำนึงถึงการใช้งานของโบสถ์เป็นหลัก รวมไปถึงพื้นที่ทำกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับดนตรี ที่สำคัญคือการออกแบบให้อิงกับสภาพอากาศในท้องถิ่นของที่ตั้ง ซึ่งมีอุณหภูมิค่อนข้างสูงในช่วงเวลากลางวัน โดยออกแบบหลังคาให้มีลักษณะซ้อนกันเเบบมีช่องว่าง เพื่อให้ความร้อนลอยตัวขึ้นที่สูง และระบายออกไปได้อย่างง่ายดาย ช่วยให้อากาศภายในโบสถ์เย็นสบาย แทบไม่ต้องเปิดเครื่องปรับอากาศเลย
ความท้าทายของโปรเจ็กต์นี้ที่อดกล่าวถึงไม่ได้ คือรายละเอียดกระบวนการเลือกใช้ไม้และดีเทลของงานไม้ เนื่องจากต้องใช้เวลาในการคัดเเยกเเละเลือกไม้ Bengkira ให้เหมาะสมกับการใช้งานเเต่ละส่วนค่อนข้างนาน เพราะเป็นไม้ที่เหลือจากกระบวนการอุตสาหกรรม แน่นอนว่าคุณภาพและความเป็นไปได้ในการนำมาใช้งานย่อมน้อยลงตามไปด้วย จึงส่งผลกระทบต่อการออกแบบเเละก่อสร้างที่ต้องเกิดความล่าช้าอยู่พอสมควร
เเต่นั่นกลับไม่ใช่อุปสรรค เมื่อความพยายามสามารถเอาชนะปัญหา กลายเป็นผลลัพธ์ของอาคารที่มีรูปทรงสวยงามอย่างที่เห็น อันแสดงถึงความถ่อมตน กลมกลืนไปกับบริบทและชุมชนโดยรอบ ทั้งนี้ก็เพื่อเป็นการรักษาความเป็นพื้นถิ่นและคุณค่าดั้งเดิมไว้ให้มากที่สุด
ออกแบบ: TSDS Interior Architect
ภาพ: Mario Wibowo
เรียบเรียง: BRL
