“พวกเราหวังที่จะสร้างความเป็นธรรมชาติและบทกวีท่ามกลางป่าคอนกรีต ผ่านพลังแห่งพื้นที่ ให้ผู้คนได้มาปลดปล่อยและหาความสงบจากความวุ่นวายของเมือง ด้วย สวนสาธารณะ ที่ผู้คนสามารถเข้ามาเดิน นั่งเล่น ชมนิทรรศการ และชื่นชมความงามของดอกไม้”
โปรเจ็กต์ Pocket Park on Xinhua Road ที่แสนสวยเส้นนี้ ตั้งอยู่ในตรอกเล็ก ๆ ที่แยกออกมาจากนถนนซินหัว เขตฉางหนิง เมืองเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน ซึ่งเป็นถนนที่ขนาบไปด้วยบ้านจีนแบบโบราณ และต้นไม้ตลอดสองข้างทาง จนได้รับการยกย่องให้เป็น “The No.1 Garden Road in Shanghai” และสำหรับตรอกเล็ก ๆ ที่เคยเสื่อมโทรม ที่ตั้งของโปรเจ็กต์ที่เรานำมาให้ชมนี้ แต่ก่อนเคยเป็นที่ตั้งของร้านก๋วยเตี๋ยวข้างทาง แต่เมื่อถูกรื้อถอนออกไป ทางการได้ร่วมกับสตูดิโอออกแบบ SHUISHI ทำการปรับเปลี่ยนพื้นที่ให้กลายเป็น สวนสาธารณะ ขนาดเล็ก แหล่งพักผ่อนหย่อนใจเล็ก ๆ ของชาวเมือง ซึ่งสร้างความสดชื่นและความน่าสนใจให้เกิดขึ้นได้ไม่น้อย
ครั้งแรกที่ทีมออกแบบเข้าไปสำรวจพื้นที่ ได้พบกับภาพวัชพืชขึ้นสูงถึงเข่า ทำให้ตระหนักได้ว่า การรักษาพื้นที่สาธารณะ พื้นที่เปิดโล่ง และพื้นที่สีเขียวในเซี่ยงไฮ้ คือสมบัติล้ำค่าท่ามกลางการขยายตัวของเมืองอย่างรวดเร็ว หลังจากสำรวจแล้ว จึงทำการสรุปว่าบนพื้นที่กว่า 100 ตารางเมตร นี้ ควรจะออกแบบฟังก์ชันให้เป็นสวนขนาดเล็กสำหรับคนเมือง และแกลเลอรี่ที่มีความยืดหยุ่นในระยะยาว เพื่อปลุกพื้นที่รกร้างในเมืองให้กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง
หลังจากทำการค้นคว้าข้อมูล กระบวนการออกแบบถูกแบ่งออกเป็น 3 ประการ ประการแรกเกี่ยวกับการออกแบบพื้นผิวสะท้อน โดยมีขั้นตอนแรกคือการติดตั้งผนังสเตนเลสให้สะท้อนภาพของตรอกแคบ ๆ นี้ไปมาดูไม่มีที่สิ้นสุด เปิดประสบการณ์ใหม่ของเมือง ซึ่งถือเป็นหัวใจของงานออกแบบครั้งนี้ ขั้นต่อมาคือการออกแบบผนังให้สามารถหมุนได้ เผื่ออีกฝั่งสำหรับใช้เป็นพื้นที่จัดนิทรรศการ โดยผู้เข้าชมสามารถชมต่อได้แบบไม่มีที่สิ้นสุดเช่นกัน ด้วยการสแกนชมต่อผ่านคิวอาร์โค้ด และขั้นสุดท้ายคือการทำงานของภาพสะท้อนบนพื้นผิว ที่เสมือนเครื่องบันทึกความเปลี่ยนแปลงของพืชพรรณในฤดูกาลต่าง ๆ สร้างปฏิสัมพันธ์ของผู้คนที่เกิดขึ้นในสวน
นอกจากการสะท้อนในเชิงสุนทรียภาพแล้ว ยังช่วยแก้ปัญหาเรื่องความปลอดภัยของพื้นที่ที่ค่อนข้างอยู่ห่างจากถนนหลักและเป็นพื้นที่ปิด ซึ่งมักเป็นพื้นที่ก่ออาชญากรรมในเมือง ให้มีความปลอดภัยมากขึ้น
ประการที่สองคือการออกแบบทางเข้าที่เป็นโครงสร้างเหล็กสนิม ที่ออกแบบให้เป็นพื้นที่จัดนิทรรศการถาวรเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของสถาปัตยกรรมบนถนนซินหัว ให้ถนนเส้นนี้เปรียบเสมือนพิพิธภัณฑ์มีชีวิต ประตูทางเข้ากลายเป็นล็อบบี้ขนาดเล็กที่นำเสนออาคารประวัติศาสตร์อันล้ำค่า ในอีกแง่หนึ่งเหล็กสนิมยังช่วยสะท้อนถึงกาลเวลาอันยาวนานของย่านชุมชนที่ตั้งอยู่รอบ ๆ ด้วย
ประการสุดท้ายคือประเด็นการเลือกพรรณไม้เข้ามาเติมเต็มและเพิ่มความนุ่มนวลให้กับสวน โดยระหว่างเดินชมสวนคุณจะได้สัมผัสกับดอกไม้ที่พาคุณล่องลอยไปกับวิวสวย ๆ ราวกับหลุดเข้ามาอยู่ในดินแดนมหัศจรรย์ ล้อมรอบไปด้วยต้นเสจ ต้นยิปโซ ต้นหญ้าขนไก่แคระ และหญ้ามู่ลี่ชมพู ที่ปลูกเป็น 3 ระดับ ตั้งแต่ 40 เซนติเมตร 40-80 เซนติเมตร และสูงกว่า 80 เซนติเมตร การผสมผสานความสูงที่ต่างกันเช่นนี้ ทำให้เกิดมิติและปฏิสัมพันธ์ระหว่างร่างกายมนุษย์ไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ โดยต้นไม้ที่นำมาปลูกเหล่านี้จะมีการเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล เป็นภาพที่สวยราวกับอยู่กลางทุ่งดอกไม้ในป่าธรรมชาติจริง ๆ
โปรเจ็กต์นี้จึงเปรียบที่นี่เป็นดังป่าคอนกรีตที่แห้งแล้ง ขาดความเขียวชอุ่มและสีสันของพรรณไม้มานาน จนกระทั่งวันหนึ่งได้รับการเติมเต็มไปด้วยพื้นที่สีเขียวขนาดเล็กกลางเมือง นำมาซึ่งสุนทรียภาพให้การใช้ชีวิตของชาวเซี่ยงไฮ้มีชีวิตชีวามากขึ้น
ออกแบบ: SHUISHI
ภาพ: Hao Chen, Xiu Wang
เรียบเรียง: BRL
SEOULLO7017 ทางเดินลอยฟ้าแห่งโลกตะวันออก
COPENHILL โรงงานเผาขยะในโคเปนเฮเกน ที่มีหลังคาเป็นสวนเขียว ทางเดินป่า และลานกีฬาเอ็กซ์ตรีม
