Telle mere tel fils (ดุจมารดาดั่งบุตร) ประกอบด้วยเครื่องบิน สามลำ ห้องนักบิน และลำตัวผ้าสักหลาดเป่าลม ส่วนต่าง ๆ บิดให้พ้นกันยุ่งทำให้เครื่อง บินดูเหมือนงู ราวกับว่าเทคโนโลยีกลศาสตร์ได้ย้อนกลับไปสู่ธรรมชาติดั้งเดิม การพับเช่นนี้มีที่มาจากเทคนิคการทำขนมอบของมารดาของศิลปิน
การที่อับเดสเซเหม็ดอ้างถึงมารดาและการทำอาหารของเธอ นำเราไปสู่ความอบอุ่นและสายใยระหว่างลูกชายกับมารดาที่ปรากฏในงาน Bourek (2548) ของเขา ด้วยการเปลี่ยนวลีที่ใช้กันทั่วไปอย่าง “Like father like son” (ดุจบิดาดั่งบุตร) ให้เป็น “like mother like son” (ดุจมารดา ดั่งบุตร) ศิลปินได้แปรรูปเศษโลหะเป็นประสบการณ์ส่วนตัวที่มีความหมาย มีรูปเชิงสัญลักษณ์ของมารดาเป็นศูนย์กลาง
นี่คือ หนึ่งในชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของปีนี้ ให้ความรู้สึกจมลึกเข้าไปร่วมสัมผัสเป็นส่วนหนึ่ง ณ ชั้นใต้ดินของศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ มีเครื่องบินสามลำ เกี่ยวพันถักทออย่างแฝงนัยยะอันหลากหลาย บ้างก็ตีความถึงการอพยพถิ่นฐาน บ้างก็ตีความถึงทุนนิยมที่กำลังเร่งไป แต่ใดใดคืองานชิ้นนี้ เซลฟี่ด้วยแล้วขึ้นมาก!
เราประทับใจกับการจัดแสดงในพื้นที่สุดแสนประหลาดใจนี้ เพราะเมื่อลงบันไดเลื่อน และเดินเข้าสู่ BAB BOX ณ Queen Sirikit National Convention Center (QSNCC) สิ่งที่เราจะได้พบคือหัวเครื่องบินที่มีขนาดใหญ่ และปะทะสายตาอย่างกระชั้นชิดจนต้องถอยมาปรับสายตาก่อนเริ่มเดินชมอีกครั้งเลยทีเดียว
ก่อนจะไปอ่านความหมายของผลงานจากศิลปิน เราอยากบอกว่าสเกลงานในปีนี้ ตลอดจนการจัดแสดง ทำให้คนทั่วไป สามารถเข้าถึงบรรยากาศ และความหมายเชิงนัยยะของงานได้ไม่ยากเลย บางท่านอาจเพ่งพิจารณาความหมาย บางท่านอาจเพียงเดินรับบรรยากาศที่ศิลปินจงใจสร้างขึ้น การรับรู้ชิ้นงานแบบ Immersive หรือนำตัวตนเข้าไปร่วมเป็นส่วนหนึ่ง เรียกได้ว่าผลงานชิ้นนี้ทำได้อย่างดีเลยทีเดียว และถ้าใครยังไม่รู้จะเริ่มชม BAB 2024 จากที่ไหน งานชิ้นนี้อาจเป็นงานแรกที่คุณจะเริ่มต่อจุดไฟศิลป์ในตัวคุณสำหรับปีนี้ก็ว่าได้
อับเดสเซเหม็ดสร้างความหมายโดยนัยเกี่ยวกับความใคร่แบบกำกวมขึ้นระหว่างเครื่องบิน กับความเป็นมารดา รูปทรงที่เหมือนงูกับองคชาต การขึ้นบินกับเครื่องบินตก “ดุจมารดา ดั่งบุตร”มีความหมายเปลี่ยนไปในบริบทการเมืองไทยจากการสืบทอดอำนาจในตระกูลแบบ “ดุจบิดาดั่งบุตรี”
อเดล อับเดสเซเหม็ด ทำงานภาพวาด ประติมากรรม ศิลปะจัดวาง การแสดง และวิดีโอ อับเดสเซเหม็ดเป็นที่รู้จักกันดีจากเนื้อหาของงานที่เกี่ยวข้องกับความรุนแรง เขาสำรวจบาดแผลในปัจจุบันของเรา งานของเขาทำให้ความเปราะบางของชีวิตเป็นรูปเป็นร่าง ขึ้นมา แต่ก็มีความงดงามและกวีนิพนธ์แทรกอยู่ทั่วนิทรรศการเดียวและกลุ่มของเขา อาทิ เอจิโกะสีมาริเทรียนนาเล่ อิสตันบูล ไบเอนเนียล เวนิสเบียนนาเล่ ฮาวานาไบเอนเนียล ควังจเบียนนาเล่ เซาเปาโลไบเอนเนียล และโยโกฮามะเทรียนนาเล่ เป็นต้น ผลงานของเขาอยู่ในคลังสะสมผลงานของพิพิธภัณฑ์ศิลปะสมัยใหม่แห่งกรุงปารีส ศูนย์ศิลปวัฒนธรรมแห่งชาติฌอร์ณ ปงปีดู มูลนิธิฟรองชัว ปีโน พิพิธภัณฑ์ศิลปะสมัยใหม่และร่วมสมัย (MAMCO) นครเจนีวาและพิพิธภัณฑ์ศิลปะ ร็อคบันด์แห่งนครเซี่ยงไฮ้
สำหรับแนวคิดหลักในปีนี้ “รักษา กายา (Nurture Gaia)” จะเป็นการมุ่งเน้นที่จะถ่ายทอดความหมายที่แตกต่างของธรรมชาติ การเลี้ยงดู ความเป็นผู้หญิง และการครุ่นคิดเกี่ยวกับนิเวศวิทยา การเมือง หรืออำนาจเหนือธรรมชาติต่าง ๆ ผ่านผลงานศิลปะร่วมสมัยจากทั่วโลกด้วยสื่อศิลปะที่หลากหลาย เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงสภาพปัจจุบัน กระตุ้นให้ฉุกคิด รวมทั้งมองหาวิธีใหม่ในการจัดการกับประเด็นปัญหาของอนาคตในด้านสังคม และสิ่งแวดล้อม
ติดตามข่าวสาร และตารางกิจกรรมของเทศกาลศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ บางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ 2024 Bangkok Art Biennale 2024 (BAB 2024) เพิ่มเติมได้ทาง Facebook และ Instagram : BkkArtBiennale
เรื่อง-ภาพ : Wuthikorn Sut
