จะเที่ยวงาน BAB 2024 เริ่มต้นที่ไหนดี? เพราะนี่คือมหกรรมศิลปะที่รวม 200 ชิ้นงานมาจัดแสดงใน 11 พื้นที่ใจกลางกรุงเทพมหานครแห่งนี้ จาก 76 ศิลปินระดับโลก และอีกมากมาย และเรา คัดมาให้แล้วกับ 4 จุดหมายระดับชาติที่คุณ! พลาดไม่ได้ด้วยประการทั้งปวง!!
เริ่มขึ้นแล้วกับ “บางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ 2024” BkkArtBiennale บอกเลยว่า ปีนี้จัดใหญ่ จัดจริง เพราะเกือบทุกชิ้นคัดสรรมาแล้วแบบกระแทกหน้ากระแทกใจ ไม่ว่าจะสเกลขนาดที่ใหญ่เต็มตา รับชมได้ในประสบการณ์สุดพิเศษ หรือการเลือกจัดแสดงเปรียบเทียบกับชิ้นงานทางประวัติศาสตร์ด้วยประเด็นที่จะยกระดับแนวคิดไปอีกขั้น ทั้งหมดนี้จัดแสดงทั่วทั้งกรุงเทพมหานคร ตลอด 5 เดือน จนถึงปลายเดือนกุมภาพันธ์เลยทีเดียว เพราะฉะนั้น ก่อนที่จะไปชมผลงานทั้งหมด เราอยากจะแนะนำเส้นทางชมงานผ่าน 4 จุดหมายที่น่าจะเป็นการเริ่มต้นที่เต็มอิ่มอย่างแน่นอน
Queen Sirikit National Convention Center (QSNCC) —>National Museum Bangkok (Phranakorn)–> The National Gallery of Thailand—>Bangkok Art and Culture Centre(Bacc) กับคอนเซปต์ ผลงาน “รักษา กายา (Nurture Gaia)” ที่อาจหมายถึง กาย กายา หรือแม้แต่ Gaia ที่หมายรวมไปถึงพระแม่ธรณีในมุมมองของมาตุลักษณ์แห่งโลกของเราทุกคน ซึ่ง คำตอบของความหมายเหล่านี้จะเป็นสิ่งใด เราคงต้องไปตามหาความหมายด้วยกันในพื้นที่จัดแสดงเหล่านี้พร้อม ๆ กัน
#Destination 1
Queen Sirikit National Convention Center (QSNCC) BAB BOX
ประสบการณ์งานศิลป์ชิ้นใหญ่ที่เข้าใจได้ในแบบของคุณเอง
Telle mère tel fils เครื่องบินโดยสารสามลำที่ถูกนำมาจัดแสดงในชั้น B2 เชื่อมโยงถักทอเข้าหากันด้วยผ้าดิบที่ทำหน้าที่แสดงความทรงจำถึงก้อนแป้งที่ถูกม้วนบิดก่อนนำไปอบ โดยเป็นภาพแทนจินตนาการแห่งการบินและอิสรภาพ และเชื่อมโยงไปถึงความคิดคำนึงถึงมารดาในรูปแบบที่คาดไม่ถึง อาจคิดไปได้ว่า อิสรภาพคือการโบยบินออกจากพื้นที่อันอบอุ่น แต่ก็ยังเกี่ยวกวัดไว้ซึ่งความผูกพันที่แม้ผ่านไปนานเพียงใด “แม่” ก็ยังคงอยู่ในทุกห้วงคำนึง
เราประทับใจกับสเกลของงานในปีนี้ รวมถึงการจัดแสดงที่คมคายชัดเจน ในพื้นที่แห่งนี้ยังมีภาพเขียนขนาดใหญ่ Video-Art และชิ้นงานที่แม้จะเล็กแต่สามารถสร้างความรู้สึกสั่นสะเทือนภายในได้ไม่แพ้กัน บอกเลยว่า เป็นจุดเริ่มจุดแรกที่ดีที่สุดของทุกคนแน่นอน
“งานขนาดใหญ่เหล่านี้ น่าสนใจที่แม้จะเป็นผู้ชื่นชอบศิลปะในแง่ของความเพลิดเพลิน ก็ดื่มด่ำไปกับบรรยากาศและประสบการณ์ได้โดยง่าย ทั้งยังมีมุมมองที่หลากหลาย สามารถรับประสบการณ์ซ้ำแล้วซ้ำอีกอันแตกต่างกันได้ในผลงานชิ้นเดียวเสียด้วยซ้ำ พูดได้คำเดียวว่า ประทับใจ”
#Destination 2
National Museum Bangkok (Phranakorn
เมื่อศิลปะใหม่ แนบเนียนไปวัตถุโบราณ ท้าทายให้คุณมาชี้ชัด ว่าคุณค่าของงานศิลป์อยู่ที่ใด?
เดิมทีนั้นภายในอาคารศิวโมกขพิมาน ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร หรือวังหน้า เป็นสถานที่จัดแสดงวัตถุโบราณของกรมศิลปากร แต่วันนี้สถานที่แห่งนี้กลายเป็นพื้นที่ใหม่ของเทศกาลศิลปะ Bangkok Art Biennale 2024 ใครไปชมรับรองอาจต้องแปลกใจว่าชิ้นไหนของใหม่ ชิ้นไหนของเก่า ชิ้นไหนเป็นศิลปะร่วมสมัย ชั้นไหนเป็นโบราณวัตถุ เพราะผลงานศิลปินที่จัดแสดงที่นี่นั้นจัดวางได้อย่างแนบเนียนไปกับศิลปะวัตถุยุคก่อนประวัติศาสตร์ ชวนไปผู้เข้าชมเชื่อมร้อยเรื่องราวของแต่ละยุคสมัยเข้าหากันด้วยจินตนาการที่เกิดจากประสบการณ์ของตัวเอง หากคุณเดินชมผลงานศิลปะยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่เป็นเครื่องปั้นดินเผารูปวัว แล้วถัดไปอีกหน่อยก็อาจเจอกับโมเดลของ ‘หมูเด้ง‘ ซึ่งเป็นรูปทรงของสัตว์เหมือนกัน ด้วยเหตุแห่งการก่อเกิดงานศิลป์ที่คล้ายกัน แต่มาจากคนละยุค คนละบริบทช่วงเวลาโดยสิ้นเชิง
“สิ่งเหล่านี้เปรียบเสมือนบทสนทนาของความคิดที่ต่างยุคสมัย และเป็นสิ่งที่ภัณฑารักษ์ต้องการจะชวนให้ทุกคนตั้งคำถาม กับวัตถุจัดแสดงที่ตั้งอยู่ในพิพิธภัณฑ์ ว่าชิ้นไหนเป็นของจริง และชิ้นไหนเป็นของทำใหม่ และอีกหนึ่งคำถามก็คือบทบาทของพิพิธภัณฑ์กับแกลเลอรี่ ว่าทั้งสองสถานที่นั้นมีหน้าที่ทำอะไร พิพิธภัณฑ์เป็นพื้นที่สำหรับเก็บสะสมงานในประวัติศาสตร์อย่างเดียว หรือสามารถที่จะจัดแสดงผลงานที่ทำขึ้นใหม่ เฉกเช่นแกลเลอรี่ได้หรือไม่ หรืออีกนัยหนึ่งก็คืองานในประวัติศาสตร์นั้นครั้งหนึ่งก็เคยเป็นผลงานที่ทำขึ้นใหม่ในยุคสมัยนั้นนั้น จึงกลายเป็นการรวบรวมคำถามที่ชวนผู้ชมให้ได้มาตื่นเต้นกับการค้นพบสิ่งใหม่ในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติแห่งนี้”
#Destination 3
The National Gallery of Thailand
ผลงานศิลปะสุดจัดจ้านแบบ “ตัวแม่” สะท้อนผ่านสีสันและแนวคิดแปลกตา ฉีกบรรยากาศหอแสดงงานศิลปะแห่งชาติในความทรงจำโดยสิ้นเชิง
งานจัดแสดงที่กล่าวถึง “ความเป็นแม่” ตามธรรมชาติ อย่าง พระแม่ธรณี คือผืนดินที่เปรียบเสมือนเป็นแม่ผู้โอบอุ้มสรรพสิ่งเอาไว้ มีผลงานศิลปะที่เล่าเรื่องชนเผ่าชาติพันธุ์ดั้งเดิมที่อาศัยอยู่ใกล้ชิดผืนดิน ไปจนถึงผลงานการตีความหญิงสาวในความเชื่อแบบเทวนิยม สู่งานประติมากรรมที่ท้าทายความเชื่อ ในผลงาน Project Pleiades ของ Agnes Arellano รูปเทพี 4 องค์ ที่ศิลปินตีความใหม่เป็นรูปปั้นที่มีสีสัน ศิลปินรวมเทพีทั้งสี่ให้อยู่ใน ‘กายา‘ หรือจักรวาลที่เป็นหนึ่งเดียวภายในห้องสี่เหลี่ยมแสงไฟสลัว ให้ผู้ชมสัมผัสถึงบรรยากาศความเป็นขั้วตรงข้ามกัน คือ พลังอำนาจ ความแข็งแกร่งของเทพีหรือพระแม่ทั้งสี่ที่ซ่อนอยู่ภายใต้ความเป็นผู้หญิง ที่แผ่กระจายรัศมีของแต่ละองค์อยู่ในอาณาพื้นที่ซึ่งศิลปินสร้างขึ้น
นอกจากนี้ยังมีผลงานศิลปะที่น่าสนใจอีกหลายชิ้น ซึ่งสอดแทรกอยู่ในหอศิลป์ ที่ยังจัดแสดงผลงานศิลปะของศิลปินเอกของไทยที่เป็นผลงานบันทึกประวัติศาสตร์ จัดแสดงสลับห้องกันกับผลงานของงาน BAB สร้างความแปลกตา และบรรยากาศที่แตกต่างกลายเป็นความพิเศษเฉพาะตัวในการเดินชมผลงานภายในหอศิลป์ ที่เป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติในความทรงจำ
#Destination 4
Bangkok Art and Culture Centre(BACC)
คำว่า ‘แม่‘ จากมุมมองรอบด้านของศิลปินจากทั่วมุมโลก
ไฮไลท์แรกที่เด่นที่สุดของงานจัดแสดงอยู่ที่โถงกลางหอศิลป์ คือผลงาน Golden Girl (sketch) ของ ชเว จอง ฮวา มีลักษณะเป็นประติมากรรมสีทองขนาดใหญ่ ติดตั้งลงมาจากชั้นบนสุด ห้อยลอยอย่างอิสระกระพือปีกอย่างเชื่องช้า แสดงถึงความรักและเคารพในเรื่องสิ่งแวดล้อม จากคำถามที่ชวนให้ผู้ชมฉุกคิดถึงวิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน ผ่านรูปทรงของผลงานที่เป็นเหมือนถุงที่ห้อยลง และมีปีกที่ขยับได้ เปรียบได้กับการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นกับโลก ชวนให้ผู้ชมมีส่วนร่วม และเกิดความสงสัยกับผลงานที่อยู่ตรงหน้าระหว่างที่เดินขึ้นไปยังแต่ละชั้นของอาคาร ภายในโซนจัดแสดงยังมีไฮท์ไลท์อื่นๆ อีกมากมาย ที่จะทำให้คุณตื่นตาตื่นใจกับผลงานศิลปะที่ภัณฑารักษ์ของงานนี้คัดสรรมาจากทั่วมุมโลก และตีความคำว่า “แม่” ในมุมมองที่แตกต่างอย่างน่าสนใจ
และนี่คือ 4 พื้นที่จัดแสดงที่ room คิดว่าเป็นพื้นที่การจัดแสดงที่ทุกท่านน่าจะใช้เป็นพื้นที่แรกในการเที่ยวชมงานภายใน 1 วันได้ไม่ยาก นอกจากนี้ “บางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ 2024” ยังมีพื้นที่จัดแสดงรวมกันถึง 11 จุดเลยทีเดียว ทั้ง วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวิหาร / วัดอรุณราชวราราม ราชวรมหาวิหาร / วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร / วัดบวรนิเวศวิหาร / พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร / พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป หรือ หอศิลป์เจ้าฟ้า / หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร / มิวเซียมสยาม พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ / วันแบงค็อก / ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ และศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ โดยจะจัดแสดงตั้งแต่วันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2567 ถึง 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 เพราะฉะนั้น อยากไปที่ไหนก่อน วางแผนไป ค่อย ๆ เก็บ ค่อย ๆ เพลิดเพลินกันไปได้แบบยาว ๆ
สำหรับแนวคิดหลักในปีนี้ “รักษา กายา (Nurture Gaia)” จะเป็นการมุ่งเน้นที่จะถ่ายทอดความหมายที่แตกต่างของธรรมชาติ การเลี้ยงดู ความเป็นผู้หญิง และการครุ่นคิดเกี่ยวกับนิเวศวิทยา การเมือง หรืออำนาจเหนือธรรมชาติต่าง ๆ ผ่านผลงานศิลปะร่วมสมัยจากทั่วโลกด้วยสื่อศิลปะที่หลากหลาย เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงสภาพปัจจุบัน กระตุ้นให้ฉุกคิด รวมทั้งมองหาวิธีใหม่ในการจัดการกับประเด็นปัญหาของอนาคตในด้านสังคม และสิ่งแวดล้อม
ติดตามข่าวสาร และตารางกิจกรรมของเทศกาลศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ บางกอก อาร์ต เบียนนาเล่ 2024 Bangkok Art Biennale 2024 (BAB 2024) เพิ่มเติมได้ทาง Facebook และ Instagram : BkkArtBiennale
ภาพ: อภินัยน์ ทรรศโนภาส
เนื้อหา: Wuthikorn Sut, Natthawat Klaysuban
