สำรวจแนวคิด HAS design and research กับประเด็น ความยั่งยืน

ขณะที่ทั่วโลกกำลังให้ความสนใจกับประเด็น ความยั่งยืน อย่างเข้มข้น HAS design and research ได้คว้ารางวัลระดับโลก จากงาน International Youth Sustainable Innovation Summit (YSS) 2025 สาธารณรัฐประชาชนจีน ในฐานะสถาปนิกผู้เปิดความเป็นไปได้ของความยั่งยืนในมิติใหม่ ผ่านงานออกแบบที่ผสานชีวิต ผู้คน และบริบทเข้าไว้ด้วยกัน

โดยประเด็นเรื่อง ความยั่งยืน กลายเป็นหัวข้อที่ทั่วโลกกำลังให้ความสนใจ แวดวงสถาปัตยกรรมและการก่อสร้างซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงกับการใช้งานวัตถุดิบที่ผลิตมาจากทรัพยากรของโลก หลีกหนีไม่พ้นที่ต้องคำนึงถึงประเด็นดังกล่าว HAS design and research ก็สนใจประเด็นนี้เช่นกัน จึงได้นำเสนอแนวคิดและแนวทางการออกแบบที่การสร้างผลกระทบเชิงบวกมากขึ้น

Jenchieh Hung และ คุณกุลธิดา ทรงกิตติภักดี
สถาปนิก และผู้ก่อตั้ง HAS design and research

HAS design and research นำโดย Jenchieh Hung และ คุณกุลธิดา ทรงกิตติภักดี ที่กำลังจะขึ้นรับรางวัล Global Sustainable Development Design Achievement Award จากงานสัมมนา International Youth Sustainable Innovation Summit (YSS) 2025 ณ มณฑลเสฉวน ประเทศจีน ระหว่างวันที่ 19 – 21 ตุลาคม 2568 ในฐานะผู้ออกแบบที่นำเสนอวิสัยทัศน์ความยั่งยืนที่แตกต่างและก้าวข้ามกรอบเดิมที่คุ้นเคย ในเวทีนานาชาติที่รวมเยาวชน นักออกแบบ นักธุรกิจ และองค์กรต่าง ๆ เพื่อแลกเปลี่ยนและนำเสนอไอเดีย ครอบคลุมสถาปัตยกรรม ดีไซน์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม

บ้าน Khaoyai Mountain Grounded Villa ซ่อนตัวแนบไปกับภูเขา ใช้เส้นสายของหลังคาสะท้อนรูปทรงของภูมิประเทศของเขาใหญ่

room ชวนถอดรหัสมุมมองความยั่งยืนใหม่จากผลงานออกแบบของ HAS design and research ที่พาให้ประเด็นนี้ก้าวไปข้างหน้าให้ไกลกว่าที่ทุกคนคุ้นเคย และชวนมองโลกในมุมมองใหม่ เพื่อตอบโจทย์ปัญหาโลกที่ซับซ้อนขึ้นในอนาคต

Museum of Modern Aluminum อาคารสำนักงานบริษัทอะลูมิเนียม และโชว์รูมที่โดดเด่นด้วยฟาซาดอะลูมิเนียม ซึ่งมาจากวัสดุที่มีอยู่แล้ว นำมาสร้างความสนใจให้กับอาคารและเชื่อมตัวอาคารเข้ากับบริบทเมือง

ภายใน Museum of Modern Aluminum ใช้เส้นอะลูมิเนียมมาจัดเรียงเป็นมุมมองแนวลึก ซึ่งเป็นวัสดุเดียวกันกับภายนอกที่ใช้งานเพื่อสร้างประสบการณ์ต่อเนื่องเข้าสู่พื้นที่ภายในอาคาร

ความสัมพันธ์กับบริบทที่ตั้งแบบแนบสนิท

HAS design and research เชื่อว่าความยั่งยืนไม่ได้หยุดอยู่ที่เรื่องวัสดุ แต่เน้นการออกแบบอาคารให้แนบสนิทไปกับบริบทที่ตั้ง ไม่ว่าจะเป็นภูมิทัศน์ของทั้งธรรมชาติหรือเมือง อย่างเช่นในผลงาน Museum of Modern Aluminum โครงการอาคารสำนักงานและโชว์รูมของบริษัทผู้เชี่ยวชาญอะลูมิเนียมบนถนนราชพฤกษ์ กรุงเทพมหานคร ที่ออกแบบโดยใช้อะลูมิเนียมเป็นวัสดุหลักของฟาซาดแล้วติดตั้งแสงไฟให้มีลักษณะเหมือนหิ่งห้อย สร้างความกำกวมระหว่างความเป็นวัสดุอุตสาหกรรมและการเชื่อมโยงกับธรรมชาติ เพื่อพิสูจน์ว่าวัสดุที่พบได้ทั่วไป ก็สามารถสร้างคุณภาพเชิงสุนทรียะที่เกี่ยวข้องกับสภาพแวดล้อมได้ในมุมมองที่แปลกใหม่

หรือผลงานที่กำลังจะเกิดขึ้นในอนาคต กับผลงานบ้าน Khaoyai Mountain Grounded Villa ที่ออกแบบอาคารให้ซ่อนตัวไปกับบริบทแวดล้อมคือภูเขา และออกแบบรูปทรงหลังคาเป็นเส้นสายต่างระดับกันสอดคล้องไปกับรูปทรงของภูมิทัศน์ภายนอก เพื่อให้ผู้ที่เข้ามาใช้งานอาคารเกิดความรู้สึกที่อิงแอบไปกับบริบทโดยรอบ โดยมีสถาปัตยกรรมทำหน้าที่เป็นตัวกลางที่เชื่อมโยงทั้งสองเข้าหากัน เหล่านี้เป็นสิ่งที่เวที International Youth Sustainable Innovation Summit หรือ YSS มองว่าเป็นความสดใหม่ของมุมมองด้านความยั่งยืน

บ้าน Forest Villa ในเมืองเหอเฝย ประเทศจีน โอบล้อมด้วยต้นไม้เขียวชอุ่มราวกับบ้านซ่อนตัวอยู่ในป่า สะท้อนจิตวิญญาณจีนดั้งเดิมและความเชื่อเรื่องฮวงจุ้ย ที่ให้คุณค่ากับการอยู่ร่วมกับสิ่งแวดล้อมออกมาได้อย่างร่วมสมัย

จิตวิญญาณในงานออกแบบ

มุมมองความ “มีชีวิต” ในงานสถาปัตยกรรม ก็เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่เวที YSS ยกย่องในงานออกแบบของ HAS design and research อันเป็นผลงานออกแบบที่ทำให้ผู้ใช้งานรู้สึกเชื่อมโยงกับสถานที่ สร้างอารมณ์ให้ผู้ใช้เกิดความรู้สึกพิเศษเมื่อเข้าไปใช้งาน และเกิดความผูกพันทางใจ นอกจากอาคารจะเป็นวัตถุเชิงกายภาพ ยังแฝงจิตวิญญาณทำให้ผู้คนรู้สึกถึงพลังของสถาปัตยกรรมที่ส่งไปถึงนำไปสู่การตีความงานออกแบบในมิติใหม่ๆ อย่างเช่นในผลงาน Forest Villa บ้านโมเดิร์นที่สะท้อนวิถีชีวิตและจิตวิญญาณแห่งวัฒนธรรมจีนในยุคสมัยใหม่ ออกแบบให้เชื่อมโยงกับรากวัฒนธรรมจีนที่ให้ความสำคัญกับ ป่า ธรรมชาติ และการอยู่ร่วมกับสภาพแวดล้อม โดยเฉพาะความยั่งยืนในจีนดั้งเดิมนั้นผูกโยงกับแนวคิดฮวงจุ้ย (feng shui) ซึ่งเป็นการจัดวางพื้นที่ให้คนอยู่อาศัยอย่างสมดุลกับธรรมชาติ จึงออกแบบพื้นที่รอบอาคาร Forest Villa ให้เหมือนป่า ทำหน้าที่ให้ร่มเงา เป็นการตีความ “จิตวิญญาณจีน” ที่ให้คุณค่ากับการอยู่ร่วมกับธรรมชาติออกมาเป็นงานร่วมสมัยได้อย่างแนบเนียน

Simple Art Museum โครงการออกแบบปรับปรุงศูนย์การค้าเฟอร์นิเจอร์ให้เป็นสเปซใช้งานใหม่ ที่นำบริบทเมืองเก่า เมืองใหม่ และธรรมชาติของมณฑลอานฮุย ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน

ออกแบบพื้นที่และอาคารให้เชื่อมสัมพันธ์กับชุมชน

นอกจากมุมมองความยั่งยืนในเรื่องวัสดุและการออกแบบที่สอดคล้องกับบริบทที่ตั้ง HAS design and research ยังเปิดมุมมองให้กว้างไปกว่านั้น ด้วยการออกแบบที่เชื่อมโยงกลุ่มคนและส่งเสริมชุมชนเมืองให้มีชีวิตชีวา จะเห็นได้จากงาน Simple Art Museum โครงการออกแบบปรับปรุงศูนย์การค้าเฟอร์นิเจอร์ให้เป็นสเปซใช้งานใหม่ ที่นำบริบทเมืองเก่า เมืองใหม่ และธรรมชาติของมณฑลอานฮุย ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน มาออกแบบฟังก์ชันใหม่ที่มีพิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัยควบคู่ไปกับโชว์รูมเฟอร์นิเจอร์ จนกลายเป็นพื้นที่สาธารณะอีกรูปแบบหนึ่ง ที่เชื่อมโยงผู้คนให้เข้ามาใช้งาน นำเสนอความเป็นไปได้ใหม่ ๆ ให้กับเมืองผ่านการออกแบบพื้นที่ที่น่าสนใจ

ผลงาน Aluminum Grotto and Public Ground นวัตกรรมจากวัสดุสมัยใหม่ ลักษณะคล้ายถ้ำในหุบเขา ให้ความรู้สึกเป็นธรรมชาติท่ามกลางความคึกคักและแออัดของงานแสดงนิทรรศการสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ 2024 (ASA Architect Expo 2024)

แนวคิดความยั่งยืนของสองบริบทจีน-ไทย

จากประสบการณ์การทำงานออกแบบในทั้งสองประเทศทั้งไทยและจีน ทำให้ HAS design and research มองเห็นความแตกต่างของแนวคิดความยั่งยืนจากทั้งสองประเทศอย่างชัดเจน ปรากฏออกมาผ่านผลงานออกแบบของทางทีม ซึ่งในมุมมองของคณะกรรมการมองว่าเป็นการนำเสนอความยั่งยืนที่สดใหม่

ผู้ก่อตั้งทั้งสองของ HAS design and research ยังกล่าวเสริมว่า เป็นโอกาสอันดีที่พวกเขาจะได้ไปนำเสนอแนวคิดใหม่ๆ ในประเทศที่มีบริบทแตกต่าง โดยเฉพาะในประเทศจีน ที่ประเด็นสาธารณะทั้งหมดจะถูกขับเคลื่อนจากระดับนโยบายที่มักเป็นการวางแผนจากบนลงล่าง ที่มีข้อดีคือขับเคลื่อนได้รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ และทุกองคพยพสามารถขับเคลื่อนไปพร้อมๆ กันได้ ขณะที่ในไทย ความเปลี่ยนแปลงต่างๆ มักสะท้อนผ่านการปรับเปลี่ยนเล็กๆ น้อยๆ ในระดับวิถีชีวิตคนทั่วไป เช่น การปรับตัวให้เข้ากับบริบทของคนที่ท้องที่ต่างๆ หรือการประดิษฐ์คิดค้นเครื่องมือแก้ปัญหาด้วยตัวของพวกเขาเอง ซึ่งก็มีข้อดีคือ เกิดความแตกต่างหลากหลาย และสร้างการมีส่วนร่วมในหน่วยย่อยๆ ในสังคม Jenchieh Hung และ คุณกุลธิดา กล่าวว่า วิธีการเช่นนี้ เป็นมุมมองที่แปลกใหม่ในสายตาของเวทีนานาชาติโดยเฉพาะต่อสาธารณรัฐประชาชนจีน หรือจะเรียกได้ว่า ผลงานของ HAS design and research นั้น เป็นงานออกแบบที่ร่วมผลักดันมุมมองด้านความยั่งยืนในรูปแบบที่แตกต่าง อันได้รับอิทธิพลจากบริบทแบบไทยๆ ที่อยู่เบื้องหลังทุกๆ ผลงานของพวกเขานั่นเอง

ติดตามงานสัมมนา International Youth Sustainable Innovation Summit (YSS) ได้ที่ www.yss2030.com

เรื่อง: Natthawat Klaysuban
ภาพ: W Workspace, Fangfang Tian, Soopakorn Srisakul, HAS design and research