บางครั้งงานออกแบบก็มีจุดมุ่งหมายเหนือไปกว่าเรื่องประโยชน์ใช้สอยหรือการตอบโจทย์ในเชิงพาณิชย์ แต่ยังทำหน้าที่เป็น “สื่อกลาง” ที่ถ่ายทอดแนวคิดหรือคุณค่าบางอย่างสู่สังคมในวงกว้าง เช่นเดียวกับ Rush Chair โปรเจ็กต์สร้างสรรค์ล่าสุดของจุฑามาส บูรณะเจตน์ และปิติ อัมระรงค์ สองดีไซเนอร์จาก o-d-a (Object Design Alliance)
o-d-a ออกแบบเก้าอี้มามากมายจากเก้าอี้ที่มุ่งเน้นรูปลักษณ์ เส้นสายน้อยนิ่งเพื่อสะท้อนแนวคิดพิเศษ ไปจนถึงเก้าอี้ที่พัฒนาขึ้นเพื่อความสะดวกสบายขีดสุด ก็ดูเหมือนจะผ่านมือมาหมดแล้ว ถึงวันนี้พวกเขามาพร้อมความมุ่งหมายใหม่กับ “เก้าอี้” ตัวใหม่ที่บอกเล่า “คอนเทนต์” ในเรื่องของกระบวนการออกแบบและการใช้งานออกแบบนั้นอย่างยั่งยืน
เราพบกับ Rush Chair ในพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการ “ความเกรงใจในงานดีไซน์” ณ หอศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนิน พวกเขาบอกเราว่าเก้าอี้ตัวนี้เกิดจาก “ความเกรงใจต้นไม้” ซึ่งเป็นแนวคิดที่ได้รับอิทธิพลต่อเนื่องมาจากนิทรรศการ “เก็บไม้ใช้” ที่ TCDC เมื่อปีก่อน ในครั้งนั้นทั้งคู่ชวนเพื่อน ๆ นักสร้างสรรค์ที่มีความเป็นเมคเกอร์ในตัวมาเข้าร่วมเวิร์คชอปลงพื้นที่หาไม้เหลือใช้ในจังหวัดบุรีรัมย์ แล้วคัดเลือกไม้เหล่านั้นมาสร้างผลงานตามความสนใจอย่างอิสระ ไร้กรอบและขอบเขต
จากแนวคิดดังกล่าวนำไปสู่การฉุกคิดถึงทางเลือกใหม่ในการ “สร้าง”เก้าอี้ ด้วยแนวคิดทุนนิยมอาจชี้นำให้เรารู้สึกว่าเป็นเรื่องธรรมดาที่จะตัดต้นไม้เพื่อนำไม้ไปใช้ผลิตเก้าอี้สักตัว แต่จะเป็นอย่างไร ถ้าต่อไปนี้ทุกคนจะแสดงความเกรงใจต่อธรรมชาติโดยเลือกตัดเฉพาะกิ่งไม้มาใช้งาน เพื่อให้ต้นไม้ใหญ่ยังได้เติบโตต่อไป – ต้นไม้ก็ไม่ตายเราได้เก้าอี้นั่ง
“ดีไซเนอร์ส่วนใหญ่จะคุ้นเคยกับไม้แปรรูป ไม้แผ่นแบน ๆ แต่เราคิดว่าถ้าจะเปลี่ยนแนวคิดการออกแบบเราต้องเปลี่ยนวัสดุ เลยอยากลองทำงานกับวัสดุดิบ ๆ ดูบ้าง ซึ่งการใช้กิ่งไม้มันเป็นเรื่องท้าทาย เพราะกิ่งไม้ธรรมชาติมีทั้งเปลือก มีทั้งความชื้นทำให้เราต้องแก้ปัญหาตลอด”
จากกิ่งไม้ที่คดงอตามธรรมชาติหากคัดเฉพาะส่วนที่เหยียดตรง แต่ละท่อนจะมีความยาวเพียง 50 เซนติเมตรเท่านั้น ดังนั้นเก้าอี้ตัวแรกในซีรี่ส์นี้จึงจำเป็นต้องใช้โครงสร้างจากท่อนไม้สั้น ๆ และนั่นก็นำไปสู่ไอเดียของ RushChair เก้าอี้รูปแบบเรียบง่ายสไตล์ดั้งเดิมจากฝั่งตะวันตก ที่เกิดจากการถักสานส่วนที่นั่งด้วยเชือกหรือเส้นใยพืช
เก้าอี้จากกิ่งไม้และเชือกผักตบชวา จากอยุธยาคือต้นแบบชิ้นแรกของโปรเจ็กต์ Rush Chair ซึ่งมุ่งสร้างแรงบันดาลใจให้ทุกคนทำเก้าอี้ของตัวเองด้วยการประกอบข้อต่อง่าย ๆ ที่ไม่ซับซ้อนใช้เครื่องมือน้อย ทั้งยังสามารถปรับ-เปลี่ยนเลือกใช้กิ่งไม้หรือเชือกชนิดอื่นได้ตามพื้นที่ เป็นการสะท้อนเสน่ห์ที่มาจาก “ตำแหน่ง” ของงานสร้างสรรค์ที่สามารถเกิดขึ้นที่ใด ๆ ก็ได้ในโลก
“เรามองว่ามันเป็นเรื่องดีที่ทุกคนจะเป็น ‘เมคเกอร์’ ที่สามารถพึ่งพาตัวเองได้และใส่ใจสิ่งแวดล้อมด้วยดังนั้นจากที่เราเคยซื้อเก้าอี้และคาดหวังคุณภาพที่อยู่กับเราไปชั่วลูกชั่วหลานต้องสิ้นเปลืองพลังงานและทรัพยากรมากมายในการผลิต แต่เมื่อเราทำเก้าอี้เองได้ เสียก็ซ่อมเองได้ เราก็อาจยอมรับกับความเสียหายได้ เสียก็ทิ้งไปเพราะมันย่อยสลายได้”
ตอนนี้พวกเขาร่วมกับพิษณุ นำศิริโยธิน ผู้เป็นแกนนำในการสร้างสรรค์Rush Chair เพื่อพัฒนาโปรเจ็กต์นี้ให้ขยายผลต่อเนื่องได้ในระยะยาว ติดตามผลงานของทั้งคู่ได้เร็ว ๆ นี้ที่ Factopia ครีเอทีฟสเปซใหม่ล่าสุดที่ o-d-a จะสร้างสรรค์คอลเล็คชั่นเฟอร์นิเจอร์ภายในอาคารโดยใช้เศษไม้เหลือใช้ที่อยู่รอบ ๆ พื้นที่นั้น
o-d-a โทร. 08-1712-9998 www.objectdesignalliance.com
อ่านต่อ :
http://www.baanlaesuan.com/77308/design/factopia/
http://www.baanlaesuan.com/69289/room/o-d-a/
เรื่อง Monosoda
ภาพ ดำรง
